MAKİNE BİLİMİ VE ELEMANLARI 2 + 1 + 0

BÖLÜM 1. GİRİŞ TANIM

ALBÜM >>> SLAYT OLARAK İZLE >>>
Makina Elemanları Bilimi, makinaları oluşturan elemanların hesaplama ve şekillendirme prensipleriniinceleyen bilim dalıdır. Herhangi bir sistemin makina olabilmesi için şu şartlara sahip olması gereklidir.

· Belirli bir fonksiyonu yerine getirmesi,

· Başka bir sisteme bağlı olmadan kendine özgü,hesaplama şekillendirme prensiplerine sahip olması

Bu durumda makina elemanı, basit tek bir parça civata veya somun olabileceği gibi, birçok parçalardanmeydana gelen rulmanlı veya kaymalıyatak olabilir.

1.1. Makinalarını ve Makina Elemanlarının Anlamı

Günümüz Teknolojisinde insan ihtiyaçlarını ve iş yapabilme kabiliyetini makinalar aracılığıyla görmekteolup, Makina güç ileten, Tesisat malzeme, Cihaz ise sinyal ileten yapıtlardır. Fonksiyonel olarak buyapıtlar ne kadar birbirinden farklı ise de yapıldığı malzeme ve elemanlar bakımından benzerlikler söz konusudur. Şekil 1.1

Şekil 1.1 Makine Sistemleri

Makina sistemlerinin şematik ifadesinde hareket fikri de kendiliğinden yer almaktadır. Buna bağlı olarak Makina elemanlarının esas fonksiyonu hareket iletmek veya değiştirmektir. Hareket elemanları ( dişli çarklar / kayış kasnak / zincir dişli mekanizmaları )destekleme fonksiyonu yapan, destekleme elemanları ( miller / akslar / yataklar ) ve bu elamanlar arasında irtibat sağlayan irtibat elemanları ( kavramalar / frenler ) yine bu elemanları birbirine veya gövdeye bağlayan bağlama elemanları ( çözülemeyen bağlantı elemanları ; kaynak, lehim, perçin ile çözülebilir bağlantı elemanları; civatalar / mil göbek bağlantıları ), ayrıca biriktirme fonksiyonunu yerine getiren enerji biriktirme elemanları ( yaylar / kamlar ) vardır. Şekil 1.2

1 .2. Konstrüksiyon

Genel anlamda konstrüksiyon, yeni veya düzeltilmiş makinaların sanat ve tekniğini kapsar. Herhangi bir sistemin ödevinin kesin olarak saptanması, uygulanacak fiziksel prensiplerin saptanması, bu prensipleri sağlayan elemanların seçimi, bunların montaj ve parça resimlerinin hazırlanmasına kadar geçen bütün faaliyetleri kapsar.

Genellikle makina bir ihtiyaç sonucudur. Bu bakımdan makinalar yeni bir iş yapma kalibiliyetine sahip tamamen yeni konsepsiyon tarzında , veya belirli bir işi, mevcut makinalardan daha ekonomik şekilde yapma kabiliyetine sahip olabilir. Bu şekilde yeni makinaları yapmak, yaratıcı kabiliyete, teoriye ve birikmiş tecrübelere dayanan bir işlemdir. Bundan ötürü mekanik , mukavemet, malzeme ve imal usulleri gibi bilgiler konstrüksiyonun esasıdır.

Şekil 1.3 Konstrüksiyon esasları

1.3. Konstrüksiyon kademeleri ve Geliştirme Faaliyetleri

a)  Makina bir ihtiyaç sonucu  olup, ekonomik , sosyal veya  her ikisi  olan  bu ihtiyaçlar belirli bir  hedef ortaya  koyar.
b)  Hedefe  göre her makinanın  ödevi, Teknik  özel istek ve özellikleri saptanır.
c)  Ödevin yerine getirilmesi için mevcut makinalardan yararlanarak çalışma prensibi  saptanır.
d)  Çalışma prensibine  göre ekonomik  ve teknolojik fizibilite  analizi yapılır.
e)  Ön şekillendirme ile çalışma prensibine göre makinanın kinematik temel prensipleri  saptanır.
f)    Şekillendirme kademesinde  boyutlandırma  yapılır.
g)  Montaj resimleri tamamlandıktan sonra ayrıntılı parça resimleri, boyut, tolerans, malzeme ve ısıl işlem  durumları  tayin edilir.
h)  Resimlere  göre makinanın prototipi imal edilir, deneylere tabi tutulur ve elde edilen sonuçlara göre gerekirse değişiklik  yapılır.

Sonuç  olarak tamamlanan  proje, malzeme seçimini de dikkate alınarak hazırlanan rapor doğrultusunda Teknolojik proje hazırlanması ( parçaların  işlenme şeklini, işleme anındaki işlemleri, işlem  zamanı, kesme ve bağlama takımları, kontrol şeklini, kullanılan ölçme aletlerini, montaj sırasını vs.) ile imalat ve montaj  gerçekleştirilir. Şekil 1.4 Konstrüksiyon kademeleri görülmektedir.